Dünya, 2020’den Beri Hızla Dönüyor: Gün Uzunluğunda Rekor Kırılıyor!
Her ne kadar “Günler kısalıyor” deyince aklımıza mevsim değişiklikleri gelse de, bu seferki haber farklı: Bilim insanlarına göre Dünya, son yıllarda alışılmadık derecede hızlı bir şekilde dönüyor.
Aşağıdaki tabloda görebileceğiniz gibi, 2020’den bu yana, Dünya’nın dönüş hızında kısalma yaşanıyor. Bazı günler, bir tam gün olan 24 saatten daha kısa sürüyor. Atom saati olmadan fark edilmesi zor olsa da, bu minik farklar gezegenimizin iç dinamikleri hakkında önemli ipuçları sunuyor.
TARİHİN EN KISA GÜNLERİ
2020 itibariyle gün uzunluğu (LOD) rekorları peş peşe kırılmaya devam ediyor. 86,400 saniye süren klasik gün bazı tarihlerde milisaniye sapmalarıyla kısalıyor.
- 2020: 19 Temmuz – -1.47 ms
- 2021: 9 Temmuz – -1.47 ms
- 2022: 30 Haziran – -1.59 ms
- 2023: 16 Temmuz – -1.31 ms
- 2024: 5 Temmuz – -1.66 ms (rekor!)
Bu farklar küçük gibi görünebilir, ancak kıyaslama yapmak gerekirse, bir göz kırpması süresi bu sapmaların yaklaşık 100 katı uzunluğundadır.
AY’IN KONUMU DA ETKİLİ
2025 için en kısa gün adayları:
- 9 Temmuz
- 22 Temmuz
- 5 Ağustos
Neden mi bu tarihler? Çünkü bu üç günde Ay, Dünya’nın ekvatoruna en uzak konumda olacak. Ay’ın yerçekimsel etkisi, okyanuslarla etkileşime girerek Dünya’nın dönüşünü mikro düzeyde etkiliyor.
DÜNYA NEDEN HIZLANIYOR?
Bilim insanı Jones’a göre, bu durum oldukça şaşırtıcı çünkü tarih boyunca Dünya’nın dönüşü genellikle yavaşlama eğilimindeydi. Ancak son yıllarda yaşanan bu tersine dönüş, Dünya’nın çekirdeğindeki hareketler, okyanuslar ile Ay arasındaki etkileşim ve atmosferdeki değişimler gibi faktörlerden kaynaklanıyor.
4 MİLYAR YIL ÖNCE GÜNLER DAHA KISAYDI
Jones’un belirttiği bir diğer ilginç bilgiye göre, Dünya’nın çok genç yaşlarda bir gününün sadece 6 ila 14 saat sürdüğü dönemler olmuştur. Bunun sebebi muhtemelen, bir zamanlar Dünya’ya çarpan devasa bir gök cisminin gezegenin dönüş hızını arttırmasıydı.
2025’te 5 Ağustos tarihi, LOD’nin -1.51 milisaniyeye düşmesiyle, tarihin en kısa günlerinden biri olabilir. Ancak bazı bilimsel modeller, bu hızlanmanın geçici olduğunu ve Dünya’nın dönüş hızının önümüzdeki yıllarda yeniden yavaşlamaya başlayabileceğini öngörüyor.
